Çankaya Köşkü'nde gerçekleştirilen Suriye konulu Üçlü Zirve-Yılmaz Parlar

Suriye'deki Yangını Söndürmek

Astana Platformu çerçevesinde düzenlenen, Ankara Zirvesi nde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'deki yangının söndürülmesi için bugün beşinci kez bir araya geldik dedi.  

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin katılımıyla, 16 Eylül 2019 Pazartesi günü Çankaya Köşkü'nde gerçekleştirilen Suriye konulu Üçlü Zirve'nin ardından ortak bildiri yayımlandı.

Türkiye ve İran’ın cumhurbaşkanları Recep Tayyip Erdoğan ve Hassan Rouhani , Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, birbirleriyle ikili görüşmelere devam ettiler. Gündemde ; Suriye Arap Cumhuriyeti'ndeki son militan olan Idlib eyaletindeki durumu azaltmanın yolları. Ateşkes ve bölgedeki durumun çözülmesi, sayısı 4 milyon kişiye ulaşan Suriyeli göçmenlerin Türkiye'ye sonsuz akışına son vermeli.

Ocak 2017’den bu yana Rusya, Türkiye ve İran, Beşşar Esad’ın temsil ettiği Şam hükümetinin temsilcileri ile Kürt gruplar (Kürtistan İşçi Partisi - Türkiye'de yasaklı bir terörist örgüt) dahil olmak üzere silahlı muhalif gruplar arasında barış görüşmelerini garanti ediyorlar. Rusya Federasyonu'nda), El Kaide (terör örgütü, Rusya Federasyonu'nda yasaklandı). Kazakistan'ın başkenti Nur-Sultan (eski adıyla Astana) ve diğer şehirlerin başkentlerinde düzenlenen birkaç tur çerçevesinde, Moskova, Ankara ve Tahran'ın siyasi liderlerinin ortak çabaları, Suriye'nin dört azaltma bölgesinin oluşturulması da dahil olmak üzere şiddet düzeyini önemli ölçüde azaltmaya yardımcı oldu. Astana Süreci'nin Beşinci Üçlü Zirvesi, Anayasa Komitesinin oluşumunu görüşmeyi amaçlamaktadır.

“İdlib’in aşağı iniş bölgesinde, sessizlik rejimine rağmen, militanlar Suriye birliklerinin ve yakındaki yerleşimlerin konumlarını bombalamaya devam ediyor, ayrıca Khmeimim’de Rus üssünde saldırılar da oldu. Fırat'ın doğu yakasındaki durum hala zor, ”dedi. Vladimir Putin'in asistanı Yuri Ushakov. “Liderler, Suriyelilerin kendileri tarafından BM'nin yardımıyla yürüttüğü siyasi sürecin tanıtımını tartışacaklar. Bu yoldaki önemli bir adım, oluşum sürecinin tamamlanması ve Anayasa Komitesinin lansmanı olacaktır. Aslında, ilk kez, Suriyelilerin ülkelerinin gelecekteki yapıları hakkında doğrudan diyaloglarına başlamak için ilk kez toplantılarını eşsiz bir fırsat olarak görüyoruz. Tabii ki, insani durum, mültecilere yardım, Suriye'nin temel altyapısının restorasyonu ve mayın temizliğinin devamı tartışılacak ”dedi.

İran tarafına göre, Suriye'nin bazı bölgelerinde, özellikle Doğu Fırat topraklarında yaşanan çatışmalar dış müdahale nedeniyle yok olmuyor. İran Cumhurbaşkanı, ülkedeki barışın ABD'nin yasadışı varlığını ihlal ettiğini belirtti: "Bölgede tam bir güvenlik istiyorsak, ABD müdahalesinin durması gerekiyor." Zirvenin önündeki gazetecilere konuşan Hassan Rouhani, Suriye'nin geleceğinin halkına ait olduğunu da hatırlattı. “Bölgedeki istikrar ve güvenliğe ek olarak, ülkelerimizin Suriye halkına ve geleceğine yardım konusunda anlaşabileceklerini umuyorum. Suriye'nin geleceğinin bu ülkenin insanlarına ait olduğunu ve diğer ülkelerin de bu konuda Suriye halkına yardım etmesi gerektiğini vurguladık. ”

Ankara’ya göre, Suriye’de BM Güvenlik Konseyi’nin kararına uygun olarak Anayasa Komitesinin kurulması yakında gerçekleşecek. Şu anda, organ temsilcilerinin bileşimi hakkında genel bir anlaşma var, 150 kişiyi içerecek, şimdiye kadar sadece iki aday üzerinde anlaşılmadı. Komite üç ana gruptan oluşacak: Suriye'nin iktidar rejimi, muhalif güçler ve her biri 50 kişiden oluşan sivil toplum temsilcileri. Bu Anayasa Komitesinin oluşturulması, 2021'de yapılacak seçimler için gerekli temeli hazırlayacak ve Suriyeli sivillerin güvenli bir yaşam sürdürebilmenin temelini oluşturacak. Aynı zamanda, Ankara'nın temel taşı, Türkiye'de 4 milyon kişiye ulaşan Suriyeli mültecilerin geri dönüşü.

Türk tarafının amacı, Türk güvenliğini ve Suriyelilerin Amerikalı meslektaşlarıyla yapılan anlaşmaya uygun olarak vatanlarına geri dönmelerini sağlamak için Türkiye-Suriye sınırı boyunca “güvenli bir bölge” oluşturmaktır. Erdoğan’a göre, “barışçıl bir koridor” oluşturulması yaklaşık 1 milyon Suriyelinin eve dönmesine izin verecek, ancak bunun için ek finansman gerekiyor. Türkiye, gerekli ek yardımlar için önde gelen Avrupa ülkeleriyle teması sürdürmektedir. Bu nedenle Ekim ayında, mültecilere ilişkin konuları tartışacak olan Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya'nın katılımıyla dört yönlü bir zirve yapılacak. Bu formatın ilk zirvesi geçen sonbaharda Türkiye'de gerçekleşti.

yilmazparlar@yahoo.com